فایل ورد قابل ویرایش

توضیحی مختصر از متن فایل  :

چکيده

هدف پژوهش حاضر، بررسي رابطه  اهداف پيشرفت، خودکارآمدي و راهبردهاي فراشناختي دانشآموزان پسر پايه سوم دبيرستان هاي نظري شهر تهران است. بدين منظور نمونه اي به حجم 685 آزمودني به شيوه خوشه اي چندمرحله اي انتخاب شد. پرسشنامه هاي اهداف پيشرفت ميدگلي و همکاران (1998)، خودکارآمدي و راهبردهاي فراشناختي پينتريچ و دي گروت (1990)، به شيوه گروهي در مورد نمونه اجرا گرديد. داده هاي به دست آمده, با استفاده از الگوي معادلات ساختاري تحليل شد و الگوي پيشنهادي مورد آزمون قرار گرفت. نتايج نشان داد که مولفه‌هاي اهداف پيشرفت، خودکارآمدي و راهبردهاي فراشناختي دو به دو با يکديگر همبستگي دارند (05/0P<). علاوه براين، اجراي الگوي معادلات ساختاري نشان داد که داده ها با الگوي پيشنهادي برازش دارند  RSMEA= 0.058) , GFI=0.87, AGFI=0.84 وc²/DF=2.80). اين بدان معناست که رابطه اهداف پيشرفت و کاربرد راهبردهاي فراشناختي، مورد اثر ميزان خودکارآمدي شخص است. تمامی ضرايب مسير پيشنهادي الگو نيز معنادار بود (01/0P<).

کليد واژه ها: اهداف پيشرفت، خودکارآمدي، راهبردهاي فراشناختي و الگوي معادلات ساختاري.

بحث و نتيجه گيري

هدف کلي پژوهش حاضر ، بررسي نقش ميانجي گرانه خودکارآمدي در تبيين رابطه بين جهتگيري هاي هدفي و کاربرد راهبردهاي فراشناختي دانش آموزان بود. شاخص هاي برازش کلي نشان داد که داده هاي به دست آمده از نمونه دانش آموزان پايه سوم دبيرستان, با الگوي پيشنهادي ما  برازش خوبي دارد و آن را تاييد مي کند. ضرايب مسير مستقيم و غير مستقيم نيز معنادار بودند. تنها ضريب مسير غير معنادار ضريب بين جهت گيري هدفي اجتنابي و خودکارآمدي بود. ضرايب مسير نشان داد که اهداف تبحري هم به طور مستقيم و هم به صورت غيرمستقيم, بر کاربرد راهبردهاي فراشناختي موثرند. اما اهداف عملکردي رويکردي از طريق متغير ميانجي خودکارآمدي بر کاربرد راهبردهاي فراشناختي موثر است. يعني رابطه جهت گيري هدفي فرد با کاربرد راهبردهاي فراشناختي و يا تاثيرپذيري از آن، وابسته به ميزان خودکارآمدي شخص است. ضمن اين که اهداف تبحري به طور مستقيم هم بر کاربرد راهبردهاي فراشناختي اثر گذارند.

نتايج به دست آمده همخوان با يافته هاي پژوهش دوک و لگت (1988) است. آن ها به اين نتيجه رسيدند که بعضي از آثار منفي اهداف عملکردي, فقط در سطوح پايين تر کفايت ادراک شده اتفاق مي افتند. در تحليل مسير گرين و ميلر (1996) نيز, ضريب مسير از اهداف تبحري به درگيري شناختي (خودتنظيمي) واز کارآمدي ادراک شده به در گيري شناختي که فراشناخت عنصر اصلي آن است، معنادار گزارش شده است. مطالعاتي نيز با نتايجي مغاير با يافته هاي پژوهش حاضر وجود دارند که آثار اندک اهداف عملکردي را در مورد بعضي شاخص ها گزارش کرده اند (کاپلان و ميدگلي، 1997؛  پينتريچ و گارسيا، 1991). در مجموع, يافته هاي پژوهش حاضر و نتايج پژوهش هاي متعدد ديگر نشان مي دهند که اهداف عملکردي حتي براي افراد با کفايت عملکردي پايين هميشه آثار منفي ندارد. ولي اهداف تبحري هميشه سودمندند و آثار مستقيم و غير مستقيمي بر عملکردهاي شناختي يا فراشناختي فرد دارند. حتي مي توان ادعا کرد که آثار آن مستقل از خودکارآمدي است.  اهداف عملکردي رويکردي از طريق خودکارآمدي پيامدهاي مثبتي دارند و اهداف عملکردي اجتنابي پيامدهاي مثبت و حتي منفي ندارند.

نتايج به دست آمده، علاوه بر گسترش حوزه هاي نظري, مربوط به پيامدها و پيشامدهاي اهداف پيشرفت و فراشناخت، براي مربيان و حتي والدين کاربرد دارد. از آن‌جا که کاربرد راهبردهاي فراشناختي، پيامدهاي مثبتي براي عملکرد شناختي، عاطفي و تحصيلي دانش آموزان دارند، توجه به نوع اهداف پذيرفته شده از سوي فرد، و تاکيد بر اهداف تبحري او  و احتراز از ايجاد شرايط بدون هدف و اجتنابي عملکردي ضروري است. معلمان بايد از اهميت و پيامدهاي اهداف پيشرفت و ساختارهاي هدفي آگاه شوند و به آن‌ها آموزش داده شود که چگونه ساختارهاي هدفي خاصي را ايجاد کنند که آن ها را به اهداف مورد نظرشان برساند. بدين منظور شيوه هاي تدريس و انگيزش بايد متناسب با نوع اهداف پذيرفته شده و درجهت پذيرش اهداف چندگانه و تبحري دانش آموزان باشد. همچنين مداخلات آموزشي نيز بايد بر پايه دستکاري جهت گيري هاي هدفي و خودکارآمدي دانش آموزان مورد آزمون قرار داشته باشد. کاربرد مهم يافته هاي بالا براي معلمان اين است که در آموزش راهبردهاي شناختي و فراشناختي(يا شيوه يادگيري), نبايد از نقش خودکارآمدي يادگيرندگان و جهت گيري هاي هدفي آنان غافل باشند. افرادي که هدف هاي عملکردي دارند, نياز به آموزشي دارند که مبتني بر سطح خودکارآمدي ايشان باشد و معلم بايد بستر لازم را براي توسعه خودکارآمدي و فراشناخت آن ها فراهم کند. آموزش و يادگيري بايد بر ترکيب هدف هاي مختلف به خصوص هدف هاي تبحري وعملکردي رويکردي تاکيد داشته باشد و ساختارهاي مناسب آن ها را فراهم سازد تا انگيزش دانش آموزان بيشتر و راهبردي تر شود. از ايجاد و تشويق ساختارها و اهداف اجتنابي بايد پرهيز گردد.

پيشنهاد مي شود پژوهش هاي آينده شرايط آزمايشي بهتري را از طريق ايجاد ساختارهاي هدفي متناسب با متغيرهاي مطرح در الگو فراهم کنند. ضروري است پژوهش‌هاي آينده, رابطه اهداف پيشرفت و ساختارهاي هدفي مربوطه را با پيامدهاي انگيزشي، شناختي، عاطفي و رفتاري ديگر مورد بررسي قرار دهند. به نظر مي رسد انجام يک فراتحليل در مورد نقش و رابطه اهداف پيشرفت و ساختارهاي هدفي مربوط با پيامدهاي انگيزشي، شناختي، عاطفي و رفتاري ديگر (با توجه به زيادی و تناقض و تفاوت‌هاي موجود) ضروري باشد.