فایل ورد قابل ویرایش

تعریف حقوق مالكیت فكری

حقوق مالكیت فکری‌ در معنای وسیع كلمه عبارت است از حقوق ناشی از آفرینش‌ها و خلاقیت‌های فكری در زمینه‌های علمی‌‌، صنعتی‌‌، ادبی و هنری‌‌‌. در واقع حقی است غیر مادی كه قانون‌گذار به پدیدآورنده یك‌‌ اثر فكری- هنری اعطاء‌‌ می‌نماید؛ حقی كه از دوام و پیوستگی با شخصیت پدیدآورنده برخوردار است و برای او مزیت‌هایی را به همراه می‌آورد كه حتی با مرگ وی نیز آن امتیازها از بین نمی‌رود و این حق قابل انتقال به ورثه یا قائم‌مقام‌های مؤلف متوفی با حفظ نام وی می‌باشد.

مالكیت فكری یا معنوی

برخی از حقوقدانان‌‌، اصطلاح مالكیت فكری را مناسب تشخیص داده‌اند چرا كه منشأ این حقوق را فكر و اندیشه و تعقل انسان می‌دانند، تعداد دیگر از حقوقدانان‌‌، حقوق مالكیت معنوی را مناسب‌تر می‌دانند چرا كه همه موضوعات این مالکیت، الزاماً در اثر تفكر و اندیشه ایجاد نمی‌گردد و تنها به علت اینكه وجود مادی ندارد در این مقوله جای می‌گیرد مانند سرقفلی، حق ثبت علائم تجاری. البته باید خاطرنشان کرد که گستره حقوق معنوی بسیار وسیع‌تر از حقوق فکری است و رابطه این دو عموم و خصوص مطلق است چه اینکه حقوق معنوی که در بالا ذکر شد (حق سرقفلی) در حوزه حمایتی تعیین شده برای حمایت از مالکیت فکری قرار نمی‌گیرد و علائم تجاری نیز به هر حال زاییده فکر انسان است. در نتیجه به نظر می‌رسد عنوان مالکیت فکری مناسب‌تر است.

شاخه‌های حقوق مالكیت فکری

1- حقوق مالكیت صنعتی 2- حق مؤلف یا حق تکثیر

هر یك‌‌ از شاخه‌های حقوق مالكیت فکری از سابقه تاریخی خاصی برخوردارند.

1- سابقه تاریخی حقوق مالكیت صنعتی

در ابتدا حمایت از مقولات مربوط به حقوق مالكیت صنعتی خصوصاً اختراع، از طریق اعطاء‌‌ امتیاز یا طرح دعاوی در محاكم، صورت می‌گرفت. بعد از قرن هفده، بسیاری از كشورها در صدد تهیه قوانین برای حمایت از اختراع در بعد ملی بر آمدند و آمریكا در سال 1790‌‌ و فرانسه در سال 1791‌‌ میلادی اولین قوانین ملی برای حمایت از اختراع را به تصویب رساندند. با افزایش تجارت جهانی، تمایل بین‌المللی برای انتقال تكنولوژی و عدم حمایت كافی از اختراعات خارجی ارائه شده در نمایشگاه بین‌المللی 1873‌‌ میلادی در وین از جمله دلایل كشورها برای حمایت جهانی از حقوق مالكیت صنعتی گردید. متعاقب كنگره وین‌‌، كنگره بین‌المللی در سال 1878‌‌ میلادی در پاریس برگزار شد كه به دنبال آن پیش‌نویس كنوانسیون در پاریس تهیه شد و به همراه دعوت‌نامه‌ای برای شركت در كنفرانس بین‌المللی در سال 1880‌‌ میلادی در پاریس برای كشور‌ها ارسال شد. نتیجه‌ی این كنفرانس، تهیه متن پیش‌نویسی بود كه اساساً حاوی مفادی بود كه هنوز مهم‌ترین اجزای كنوانسیون پاریس محسوب می‌شود. سرانجام در سال 1883‌‌ میلادی، كنفرانس جدیدی در پاریس برگزار شد كه منجر به پذیرش نهایی و امضای كنوانسیون پاریس برای حمایت مالكیت صنعتی گردید. در ایران نیز حمایت از حقوق مالكیت صنعتی دارای سابقه طولانی است‌‌‌.

فایل ورد قابل ویرایش