فایل ورد قابل ویرایش

توضیحی مختصر از متن فایل  :

دانلود مقاله مقایسه خودکارآمدی و احساس تنهایی در سالمندان ساکن و غیر ساکن آسایشگاه سالمندی

چکیده:

هدف: امروزه سالمندی به یک پدیده مهم جهانی تبدیل شده است و توجه به مسائل این مرحله یک ضرورت اجتماعی است. در این سن خودکارآمدی با ابعاد روانشناختی از جمله احساس تنهایی مرتبط می باشد. این مطالعه با هدف مقایسه خودکارآمدی و احساس تنهایی در سالمندان ساکن و غیر ساکن آسایشگاه های سالمندی در شهرکرد انجام شده است.

روش بررسی: این مطالعه مقطعی از نوع توصیفی مقایسه ای بوده است. نمونه مورد مطالعه 100 نفر از زنان و مردان بالای 60 سال بودند. جهت گردآوری داده ها از پرسشنامه سه بخشی شامل پرسشنامه خودکارآمدی شرر و پرسشنامه احساس تنهایی استفاده شد. داده ها پس از جمع آوری با استفاده از نرم افزار SPSS ویرایش 16 مورد تجزیه تحلیل قرار گرفت.

یافته ها: با توجه به نتایج، میانگین و انحراف معیار خودکارآمدی در سالمندان ساکن در خانواده (48/11±76/51) بیشتر از سالمندان ساکن در آسایشگاه سالمندی (26/5±44/48) بود. نتایج نشان داد میزان تنهایی در سالمندان ساکن در آسایشگاه سالمندی (01/11±36/121) در مقایسه با میزان تنهایی در سالمندان ساکن در خانواده (25/24±94/120) بیشتر است. همچنین در سالمندان ساکن در خانواده بین خودکارآمدی و تمام ابعاد احساس تنهایی ارتباط معکوس معنی داری وجود دارد (001/0P=).

نتیجه گیری: با توجه به نتایج حاصل از ارتباط خودکارآمدی و احساس تنهایی، ارزیابی خودکارآمدی به عنوان راهی برای حمایت از خودمراقبتی سالمندان است چرا که تقویت خودکارآمدی موجب مدیریت استرس و بهبود سلامت روانی خواهد شد.

کلید واژه ها: خودکارآمدی، احساس تنهایی، سالمندان، سرای سالمندی

مقدمه

سالمندی فرآیندی طبیعی و یکی از مراحل رشد و تکامل انسان است. بهبود شرایط زندگی، مراقبت های بهداشتی و درمانی و افزایش طول عمر و امید به زندگی پدیده سالمندی را در جوامع به دنبال داشته است. در طول این فرآیند تغییراتی در ابعاد فیزیولوژیک، روانی و اجتماعی افراد رخ می دهد. طبق گزارش سازمان ملل متحد در سال 1950 تقریباً 200 میلیون سالمند در سرتاسر جهان وجود داشته که در سال 1975 این میزان به 350 میلیون نفر رسده است و پیشبینی می شود که در 50 سال آینده جمعیت سالمندان به دو میلیارد نفر در جهان خواهد رسید(1). با توجه به افزایش شاخص امید به زندگی در ایران طبق گزارش سازمان بهداشت جهانی که امروزه در مردان ایرانی 67 سال و در زنان ایرانی 71 سال می باشد، می توان حدس زد که آمار سالمندان ایرانی رو به افزایش است(2). مجموعه تغییراتی که با افزایش سن به خصوص با نزدیک شدن به دوره سالمندی به وقوع می پیوندند از قبیل مرگ نزدیکان، از دست دادن قدرت، اهداف زندگی، مهارت های جسمانی و موقعیت اجتماعی مسائل خاص این دوره تحولی را به وجود می آورد همچنین با افزایش سن سالمندی تغییراتی در ابعاد مختلف از جمله ضعف جسمی، روانی، عقلی و انواع بیماری ها، به وجود خواهند آمد که نیازمند توجه ویژه ای در این زمینه ها می باشد(3و4). خودکارآمدی در تمام دوره های سنی به ویژه در سالمندان به لحاظ شرایط سنی و تغییرات فیزیولوژیک و آسیب پذیری آنها، بحث وسیعی را در بین متخصصین ایجاد کرده است. برخی از پژوهشگران و روانشناسان از مفهوم خودکارآمدی به معنی باور ها و قضاوت های افراد درباره صلاحیت و توانایی کلی شان در رویارویی با رویداد ها، موقعیت های تنیدگی زا و تهدید کننده استفاده کرده اند. Rosenstock و همکاران خودکارآمدی را به عنوان یک مورد مهم برای الگوی اعتقاد بهداشتی در نظر گرفتند. به ویژه زمانی که الگو برای پیشگویی تغییرات سبک زندگی مورد استفاده قرار می گیرد(5). قرار دادن سالمند در خانه های سالمندان یا مراکز نگه داری، مشکلات زیادی به دنبال می آورد. گاهی سالمندان چه در خانه و چه در سرای سالمندان از نظر جسمی، روانی و عاطفی وابسته شده و این وابستگی در بقیه عمر ادامه می یابد(6). افراد با خود کارآمدی پایین شاید باور کنند که مشکل حل ناشدنی است و این باوری است که تنیدگی، افسردگی، تنهایی و دیدی باریک بینانه برای گره گشایی پرورش می دهد. خودکارآمدی از جمله متغیر هایی است که بررسی ارتباط آن با احساس تنهایی بسیار مهم می باشد ولی در کشور ما این موضوع مورد بررسی قرار نگرفته است. از مشکلات رنج بار که کمتر به آن توجه شده مسئله احساس تنهایی در سالمندان است که بسیاری از سالمندان در جوامع مختلف آن را تجربه می کنند. زیرا به دلیل کاهش تعاملات ناشی از نقصان سلامت جسمی و فوت نزدیکان در معرض خطر انزوا و تنهایی هستند(7). در موقعیت های اجتماعی افراد ادراکات مختلفی درباره توانایی خود در تعامل با دیگران دارند. به عبارت دیگر باور های خودکارآمدی آنها سطح اطمینان اجتماعی آنها را منعکس می کند. افرادی که احساس تنهایی می کنند توانایی کمتری در روابط بین فردی دارند. از طرفی خود کارآمدی باعث افزایش ارتباطات کلامی و افزایش مشارکت های اجتماعی می شود و می تواند تمام جنبه های زندگی را تحت تأثیر قرار بدهد و به دنبال افزایش تعاملات اجتماعی احساس تنهایی آنها را کاهش می دهد. سالم پیر شدن حق همه افراد بشر است و این امر بر اهمیت پدیده سالمندی و پیشگیری از مشکلات سالمندان و نهایتاً ارائه بهتر مراقبت های پرستاری به این جمعیت آسیب پذیر می افزاید و ارتقاء سطح خود کارآمدی و ابعاد روانشناختی سالمندان را از اهداف دست اندرکاران تأمین سلامت جامعه قرار می دهد(8). از آنجايي كه مناطق مختلف شهري و روستايي از نظر فرهنگي متفاوت مي باشند، توجه به ابعاد روانشناختي افراد مي توانند تحت تأثير تضاد فرهنگي قرار گرفته و متفاوت باشد. لذا مطالعه حاضر با هدف مقایسه خودکارآمدی و احساس تنهایی در سالمندانی که با خانواده زندگی می کنند و گروهی که در آسایشگاه شهرکرد به سر می برند، انجام گرفته است.