فایل ورد قابل ویرایش

توضیحی مختصر از مقاله  :

چکیده:

امروزه به دلیل استفاده بی رویه از کود های شیمیایی و تاثیر مخرب و منفی که این کودها در طول سالیان متمادی بر ساختمان و بافت خاک و نیز کیفیت مواد غذایی گیاهان داشته اند، کاربرد انها بسیار محدودتر از گذشته شده است. امروزه تلاش بر استفاده از کودهای بیولوژیک و کودهایی است که به ساختار طبیعت بسیار نزدیک باشند ویا دست کم در حین مصرف ،حداقل آلودگی و ایجاد مسمومیت را در گیاه داشته و به راحتی قابل تجزیه باشند و آلودگیهای زیست محیطی را کاهش دهند. یکی از کودهای بسیار با ارزش بیولوژیک ، ورمی کمپوست است . در تولید این کود ، گونه خاصی از کرم خاکی بکار گرفته می شود. این کرم ها ضمن فعل و انفعالات مختلفی که در بدن خود و نیز در بستر خود (که غالبا مواد زائد و از جمله کود حیوانی است )انجام می دهند،در نهایت محصولی تحت عنوان ورمی کمپوست را تولید می کنند. این کود که دارای ظاهری تیره رنگ و دانه ای شکل است. ویژگی متفاوتی دارد. از جمله افزایش قابلیت نگهداری رطوبت خاک و نیز دسترسی گیاهان به مواد مغذی ، افزایش هورمونهای رشد و عناصر مورد نیاز ،افزایش تهویه در خاک و بطور کلی بهبود ساختمان فیزیکی و شیمیایی خاک میشود. علاوه بر ورمی کمپوست ،تولید محصولات جانبی را نیز به دنبال خواهد داشت که از آن جمله میتوان به استفاده از کرم های خاکی زنده برای تغذیه آبزیان ،استفاده از توده خشک آنها برای تهیه مکملهای پروتئینی و نیز پودر کرم خاکی در صنایع غذایی و ارایشی و بهداشتی ودر نهایت تولید محصولی بنام چای کمپوست که به عنوان یک کود مایع بیولوژیک برای تغذیه گیاهان استفاده می شود اشاره  نمود.

آشنایی با کودهای بیولوژیک:

استفاده مداوم از مواد شیمیایی، میزان کربن آلی موجود در خاک را کاهش داده و باعث آبشویی مواد غذایی موجود در خاک و از دست رفتن عناصر مفید می شود. از طرفی با گذشت زمان، انباشتن نمکها در خاک ، موجب تغییر میزان اسیدیته خاک شده و در اثر این تغییر ، باروری خاک کاهش می یابد.عناصر غذایی موجود در اغلب زباله ها و بقایای حیوانی و گیاهی، بصورت مواد شیمیایی آلی و همراه با پیوند های محکم وجود دارد. ورود این مواد به شکل آلی یا معدنی ساده به داخل بافت گیاه ،پایه اصلی چرخه فعل و انفعالات شیمیایی را تشکیل می دهد. اگر این مواد به شکل منظم وارد چرخه طبیعت شوند،ذخیر غذایی گیاهان دیگر دچار کمبود نخواهد شد و از طرف دیگر محیط زیست آلوده نخواهد شد.امروزه در اغلب کشورهای پیشرفته سیاست حمایتی دولت بیشتر بر استفاده از ترکیبات بیولوژیک قرار گرفته که این امر از یکطرف در دراز مدت تاثیر مثبت وسازنده ای بر حفظ زنجیره های  غذایی کره زمین و نیز ترمیم و بهبود بافت فیزیکی وشیمیایی خاک خواهد داشت و از طرف دیگر ارتقاء سطح کیفی و کمی محصولات کشاورزی را تضمین خواهد نمود.در تولید انواع کودهای بیو لوژیک بیشتر از ارگانیسم هایی استفاده می شود که از خاک منشاء می گیرند ودر اغلب خاکها حضور فعال دارند.ولی در بسیاری از موارد کمیت یا کیفیت آنها در حد مطلوب نیست. بنابراین باید به روش مناسبی انها را ساماندهی نموده ودر قالب یک برنامه مناسب تکثیر و پرورش ،به تولید کود بیولوژیک از آنها اقدام کرد.در حال حاضر از ارگانیسمهای زیر برای تولید انواع کودهای بیولوژیک استفاده می شود:

1.      باکتریهای تثبیت کننده ازت مولکولی

2.      قارچهای میکوریزی

3.      میکرو ارگانیسم های حل کننده فسفات

4.      میکرو ارگانیسم های تبدیل کننده مواد آلی زائد به کمپوست

5.      میکرو ارگانیسم های تبدیل کننده مواد آلی زائد به کمپوست

6.      کرم های خاکی تولید کننده ورمی کمپوست

مفهوم،مشخصات و ویژگیهای ورمی کمپوست:

واژه ورمی کمپوست vermi compost))   از دو جزء  compost و   vermi تشکیل شده که به معنای کمپوست کرمی یا کمپوستی که از کرم بدست امده است.ورمی کمپوست نوعی کمپوست تولید شده به کمک گونه ای از کرم خاکی به نام آيزينيا فوتيدا   Eisenia fetida است که در نتیجه تغییر و تبدیل و هضم نسبی بازمانده های آلی ، ضمن عبور از دستگاه گوارش این جانور به وجود می آید.آيزينيا فوتيدا نوعي کرم خاکي است که ترجمه نام آن در زبان فارسي «کرم قرمز خاکي حلقوي باراني» مي باشد که در سطح بين الملل به «کرم قرمز کاليفرنيايي» (California Red Worm) معروف است.خداوند بيش از 3000 گونه كرم خاكي آفريده است که چند نوع آن، با مابقي فرق دارد.  مابقي زمين شخم مي زنند و سالي يك بار توليد مثل مي كنند ولی گونه آيزينيا فوتيدا ، در شرايط مناسب محيطي هر هفته توليد مثل مي كنند و بدليل داشتن %70 پروتئين در قياس با %22 پروتئين گوشت قرمز و همچنين داشتن امگا 3 و توليد كود بيولوژي از سال 1942 شناسايي و از سال 1979 بهره برداري اقتصادي از آن آغاز شده است.

تولید ورمی کمپوست، فناوری استفاده از کرم های خاکی آيزينيا فوتيدا   است که به دلیل توان رشد و تکثیر بسیار سریع و نیز توانایی چشمگیر برای مصرف انواع مواد آلی زائد ،این قبیل مواد که غالبا در محیط فراهم هستند را به یک کود آلی با کیفیت ممتاز تبدیل می کند.عبور آرام و مداوم و مکرر از مسیر دستگاه گوارش کرم خاکی همراه با اعمال خرد کردن ،ساییدن ،به هم زدن و مخلوط کردن که در بخشهای مختلف این مسیر انجام می شود و نیز آغشته کردن این مواد به انواع ترشحات سیستم گوارشی مانند ذرات کربنات کلسیم ،آنزیمها ، مواد مخاطی ،متابولیت های مختلف ،میکرو ارگانیسم های دستگاه گوارش و بالاخره ایجاد شرایط مناسب برای سنتز اسید هومیک ،در مجموع مخلوطی را تولید می کند که خصوصیاتی کاملا متفاوت با مواد فرو برده شده پیدا کرده است.