فایل ورد قابل ویرایش

توضیحی مختصر از مقاله  :

کرچک یکی از گیاهان دارویی است که سابقه ی استفاده از آن توسط انسان به 4000 سال قبل از میلاد حضرت مسیح (ع) بر می گردد. كلمه Ricinus بر گرفته از يك اصطلاح لاتين به معنای "كنه سگي" می باشد. علت اين نامگذاری شباهتی بود كه لينائوس ميان دانه اين گياه و كنه هايی كه معمولا در سگها ديده مي شود، مشاهده كرد. يهوديان گياه كرچك و دانه آن را به نام كيكايون می شناسند. اين نام نشان دهنده آن است كه اين گياه احتمالا گياهی است كه خداوند آن را روياند تا بر سر حضرت يونس (ع) كه در خارج شهر نينوا نشسته بود سايه افكن شود.از نظر صنعتی و کاربردهای درمانی و غیر درمانی نیز از دیر باز همانند دیگر مردمان از روغن آن جهت روشنایی خانه های خود از آن استفاده می کردند .

خواص دارویـــی كرچـــــك

فارسى آن بید انجیر مى باشد، در کوردستان به آن گرچک (گه رچه‌ك)       می گویند، در شیراز به آن كنتو گویند، ولى در همه شهرهاى ایران به نام بركى كرچك معروف مى باشد. عربى آن خورع است. گیاه کرچک پایا است . یعنى ریشه آن سالها در زمین مى ماند و همه ساله از آن ساقه اى تازه مى روید. و پس از گل كردن و دانه دادن، خشك شده و از بین مى رود و سال بعد مجددا از آن ریشه ساقه اى نو بیرون مى آید.  در جنوب ایران نوعى ازآن به صورت درختچه است كه چهار متر طول دارد، برگهاى آن بزرگ و شبیه برگ انجیر است. گلهاى گیاه آن خوشه اى بوده و در ماههاى مرداد تا شهریور ظاهر مى شوند و به صورت نر و ماده مى باشند.میوه آن به صورت كپسولى خاردار است كه معمولا داراى سه دانه روغنى است. در این دانه ها مقدار روغن تا 60 درصد هم مى رسد. دانه هاى آن علاوه بر روغن داراى مواد معدنى و سفیده اى و چند عامل دارویى است. برگ و دانه هاى آن ملین و محلل اورام است، و خاصیت لینت دانه هاى آن بیشتر از برگ است. دو عدد مغز و دانه آن را ساییده و با عسل بنوشند، مسهل خوبى براى بلغم است و اشتها را از بین مى برد. مقدار خوراك دانه هاى آن از پنج تا ده عدد است. ولى براى اطفال خوب نیست و گاهى تولید مسمومیت شدید و خطرناك مى كند، به طورى كه مصرف 3 تا 4 دانه در اطفال و 15 دانه در اشخاص بزرگ موجب مرگ مى شود. ضماد دانه هاى آن جهت زگیل و كك و مك و نرم كردن ورمهاى سخت و تسكین ورم مفاصل و نقرس، و با سركه جهت ورم پستان و اواخر باد سرخ تجویز مى شوند. برگ آن ضعیف تر از دانه هاى آن است، ولى قدرت پادزهرى آن بیشتر است. نوشیدن جوشانده برگهای کرچک باعث رفع یبوست و ترکهای پا و انگشت های دست می شود. براى رفع مسمومیت تریاك، خوردن عصاره برگ آن بطور مكرر و قى كردن توصیه شده است. ضماد دانه هاى آن با آرد جو جهت ورمهاى گرم چشم و ورم زیر گلو و سایر اعضا نافع است. مالیدن آن به بناگوش براى رفع گوش درد سودمند مى باشد. و با كف دریا (ذبد البحر) جهت گرى و با آب تره جهت بواسیر چه بخورند و چه بمالند مفید مى باشد. "داروسازان سنتى ایران جهت معالجه بواسیر چنین دستور داده اند كه مقدارى دانه هاى كرچك را در ظرف مسین ریخته روى آتش گذاشته و روى آن را با یك ظرف مسین بپوشانند و بگذارند تا خوب گرم شده روغن بیاندازد و براى هر مثقال آن 0.1 گرم كافور خالص در آن ریخته و باز سر آن را بپوشانند تا گداخته شود، بعد از روى آتش برداشته، بگذارند سرد شود و بعد از طهارت پس از قضاى حاجت، موضع را خوب شسته و خشك كرده و این روغن را نیم گرم كرده بمالند تا از بین برود". مالیدن این روغن جهت پوسته شدن پوست بدن و جوشهاى عصبى و كك و مك نیز مفید مى باشد.

از دانه هاى پوست كنده آن روغنى به دست مى آید كه به روغن كرچك معروف است، و در داروخانه ها فروخته مى شود. براى مصارف دارویى، روغن فشار اول به كار مى رود، و روغنهاى فشار دوم و سولفوره جهت كارهاى صنعتى است .روغن فشار اول را براى مصرف بیماران بهتر آن است كه با زغال حیوانى صاف و زلال نمایند و بعد آن را به قطر هفت تا هشت سانتى متر در برابر خورشید قرار دهند تا به كلى بى رنگ شود.اگر بخواهند آن را بدون بو نمایند كافى است كه بخار آب را مدتى در داخل روغن نموده و جریان دهند تا بوى آن به كلى از بین برود، روغن كرچك ملین و مسهل خوبى است، در معده و روده ها ایجاد تحرك مى كند و به همین جهت است كه بهترین مسهل براى زنان باردار مى باشد.... و این روزها براى عكسبردارى از معده بهترین مسهلى كه قبلا مى دهند روغن كرچك مى باشد و یگانه عیب آن بوى بد و طعم ناگوارا آن است. براى رفع این عیب معمولا آن را با زرده تخم مرغ و آب به هم زده و مخلوط نیم محلولى درست مى كنند.

از روغن كرچك براي رفع برخي دردهاي عضلاني و رماتيسمي استفاده مي شود.مالیدن روغن كرچك به سر، شوره را از بین مى برد و مو را تقویت مى كند. مقدار خوراك روغن كرچك به عنوان ملین 2 تا 10 گرم و به عنوان مسهل 10 تا 60  گرم و براى اطفال 2  گرم ضرب در عمر آنهاست. و همین مقدار را با یك زرده تخم مرغ مخلوط كرده تنقیه مى نمایند. در کتاب ذخیره خوارزمشاهیان اشاره نموده: خوردن 100 گرم کرچک به صورت یک جا و ناشتا سبب روان شدن شکم و دفع فضولات که خود سبب باز شدن رگ های محیطی صورت و شادابی رخسار می گردد. البته این گفته در حد تجارب گذشتگان بوده که مقدار مصرفی برای هر شخص با توجه به خصوصیات فیزیولوژیکی هر فرد متفاوت است. به عنوان مرطوب کننده پوست برای افرادی که خشکی پوست دارند توصیه شده است. در بعضی منابع برای بهبود زخم های ناشی از اگزما اشاره شده است.روغن کرچک در صنايع داروسازی، آرايشی، بهداشتی و سوخت های بيوديزل در بيشتر كشورهای توسعه يافته مورد استفاده قرار می گيرد. همچنين گزارش شده است که روغن کرچک به عنوان عامل استفراغ و حالت تهوع در افرادی که دچار مسموميت های شيميايی شده اند استفاده می شود. روغن کرچک شاداب کننده گل های آپارتمانی می باشد. اگر یک قاشق روغن کرچک در تمام خاک گلدان بدهید و یک لیوان آب روی آن بریزید ایجاد طراوت و شادابی در گلها می‌کند.و ...