یکی از روش های بسیار رایج برای ارزیابی شخصیت ، روش پرسشنامه ای است. جهت تهیه و تدوین ماده های آزمون ها ، بویژه پرسشنامه ها، از روش های مختلفی استفاده می شود که مهمترین آنها روایی محتوا، کلید یابی تجربی و تحلیل عوامل می باشند. ریموندکتل (1973) ، شخصیت را به 16 بعد اساسی که آنها را صفات عمقی نامید کاهش داد و با استفاده از روش تحلیل عوامل، پرسشنامه شخصیتی 16 عاملی ( PF 16 ) را درپنج فرم A/B/C/D/E ساخت که براساس آن می توان ارزیابی کاملی از شخصیت هر فرد ، به دست آورد. وی به هر عامل دو نام داده است ، یکی برای نمره های بالا و دیگری نمره های پایین ( اتکینسون وهیلگارد، 1983 ).

یک پرسشنامه با قابلیت نمره گذاری عینی است که برمبنای پژوهش های بنیادی در روان شناسی جهت فراهم آوردن کامل ترین پوشش شخصیت ممکن دریک زمان کوتاه آزمون کردن است. این پرسشنامه درمطالعات بسیار زیادی جهت ارزیابی و بررسی ویژگی های شخصیتی به کار گرفته شده است. ( ماهلر 1975 ، تی سنگ 1973 ، شالمن وکارپنتر 1982 ، سربان و کاتر 1975 ، ابر1975 ، راس 1971 ، ترابیاس 1973 ، هاریس و بودن 1978 ، اسپرسون 1991 و1992 ، به نقل از عبادی، 1386 ) .

پی اف 16 به زبانهای مختلفی ترجمه شده است ومطالعات بین فرهنگی در اروپای شرقی خاورمیانه ، استرالیا و کانادا صورت گرفته و پژوهش های مختلف روایی آزمون را نشان داده است (عبادی ، 1382 ) .

کتل این پرسشنامه را با استفاده از فهرست صفات شخصیت که توسط آلپورت و اودبرت (1936 ) ازادبیات روان شناسی و روان پزشکی تدوین شده بود و شامل 4505 صفت بود تدوین کرد که درمرحله اول این صفات را به 171 رگه محدود کرد و نهایتا پس ازمحاسبه همبستگی متقابل این رگه ها و با استفاده ازروش تحلیل عاملی آنها را به 36 بعد تقلیل داد. کتل (1975 ) نهایتا پس از تحلیل عاملی مجدد 16 عامل متمایز را تبین کرد و به عنوان پرسشنامه 16 عاملی کتل مطرح ساخت.

وی برای هر یک از عوامل دو نام در نظر گرفته(به صورت صفات متضاد)، یکی برای نمره بالا و دیگری برای نمره پایین:
1 ـ کم حرف، غیر اجتماعی، کناره جو – اجتماعی، اهل معاشرت.
2 ـ کم هوش ـ باهوش.
3 ـ احساساتی ـ باثبات(از نظرهیجانی).
4 ـ سلطه‌پذیر ـ سلطه‌گر.
5 ـ جدی ـ بی‌خیال و سرخوش.
6 ـمصلحت‌گرا(ضعف فرامن) ـ اصولی و با وجدان.
7 ـ ترسو ـ جسور.
8 ـ کله شق ـحساس.
9 ـ زود باور ـ شکاک.
10 ـ اهل عمل ـ خیال‌پرداز.
11 ـ رک ـملاحظه‌کار.
12 ـ مطمئن به خود ـ بیمناک و نگران.
13 ـ محافظه‌کار ـ خطرکننده.
14 ـ متکی به دیگران ـ خود بسنده.
15 ـ ناخویشتن‌دار ـ خویشتن‌دار.
16 ـ آرمیده ـ مضطرب.
امروزه از این تست در گزینش کارکنان و مشاوره پیش از ازدواج استفاده می شود.